3 кл. Беларуская літаратура

Рэкамендаваны пералік твораў

па вучэбным прадмеце «Беларуская літаратура (літаратурнае чытанне)»

для 3 класа ўстаноў агульнай сярэдняй адукацыі

з беларускай і рускай мовамі навучання і выхавання

(2017/2018 вуч. год)

Інфармацыя з сайта «Нацыянальны адукацыйны партал РБ»


1. Прыгожая птушка пер’ем, а чалавек вучэннем

Для чытання і вывучэння ў класе
Л. Арабей.	«Новы сшытак»;
Н. Галіноўская.	«Дзень добры, школа!»;
Н. Гілевіч.	«Калі ранец лёгкі i калі цяжкі?»;
М. Дукса.	«Ці так чытала?»;
Прыказкі пра адносіны да вучэння;
В. Хомчанка.	«Крыўда».

Для пазакласнага чытання
Э. Агняцвет.	«Грамацеі», «Параска і падказка», «Свята кнігі»;
Я. Бяганская.	«Цяжкая задача»;
А. Вольскі.	«Непералётны вырай»;
М. Гіль.	«Першы настаўнік»;
А. Дзеружынскі.	«Алё, Але», «Балбатуха Міла»;
М. Дукса.	«Скарга кнігі», «Хітры дзённік»;
А. Жук.	«Урок»;
Я. Колас. Я. Купала.	«Юрачка»;
У. Корбан.	«Тры вучні»;
В. Лукша.	«Тэлефон»;
А. Масла.	«Як з’явіўся апостраф»;
М. Пазнякоў.	«Мая бібліятэка»;
П. Прануза.	«Цяжкая дарожка»;
А. Русак.	«Мой сябра»;
В. Хомчанка.	«Коска»;
У. Юрэвіч.	«Караблік»;
А. Якімовіч.	«Аб чым спрачаліся кнігі?».



2. Увосень і верабей багаты

Для чытання і вывучэння ў класе
П. Броўка.	«Надыход восені»;
С. Грахоўскі.	«Восень»;
Р. Ігнаценка.	«Лістападнік»;
Я. Колас.	«Ясныя дні восені»;
Я. Купала.	«Лістапад»;
С. Шушкевіч.	«Гусанькі»;
Восеньскія песні;
Народныя загадкі пра восеньскія з’явы прыроды.

Для пазакласнага чытання
І. Багдановіч.	«Восень»;
А. Бутэвіч.	«Прыгоды лісціка-карунчыка»;
А. Вольскі.	«У верасні»;
В. Вітка.	«Лістапад»;
В. Вярба.	«Гусі клічуць у вырай»;
Н. Галіноўская.	«Восень у лесе»;
У. Дубоўка.	«Залатая, асенняя раніца!», «Мядзведзь»;
В. Жуковіч.	«Адляцелі жураўлі»;
Р. Ігнаценка.	«Баравікі ў хусцінках», «Грыбнік»;
Я. Колас.	«Восень» («Восень» — верш, «Восень» — апавяданне);
П. Макаль.	«Асенняе»;
І. Навуменка.	«Падранены журавель», «Пачыналася восень»;
Я. Пушча.	«Залатая пара»;
Купальскія песні;
Цётка.	«Чаму птушкі адлятаюць»;
С. Шушкевіч.	«Лістапад».


3. Чалавек без радзімы, што салавей без песні

Для чытання і вывучэння ў класе
П. Броўка.	«Песня хлебу»;
У. Мяжэвіч.	«Цяцерка»;
М. Мятліцкі.	«На мове роднай»;
П. Панчанка.	«Песня пра Мінск»;
А. Русак.	«Мой край»;
У. Ягоўдзік.	«Бусел»;
Прыказкі пра адносіны да Радзімы.

Для пазакласнага чытання
Э. Агняцвет.	«Зямля з блакітнымі вачамі»;
А. Бадак.	«Маленькі чалавек у вялікім свеце»;
Беларуская народная казка «Жаронцы»;
Д. Бічэль.	«Белая Русь»;
А. Вольскі.	«Роднае слова», «Беларусь — мая Радзіма»;
В. Вольскі.	«Беларускае мора»;
П. Глебка.	***О Беларусь, мая калыска...;
А. Дзеружынскі.	«Я спяваю, ты спявай!», «Прамяніся ярчэй і ярчэй»;
В. Жуковіч.	«Няма даражэйшай зямлі», «Радзімаю нашай край гэты завецца…»;
У. Караткевіч.	«Родная зямля»;
А. Карлюкевіч.	«Рыбнае царства»;
У. Карызна.	«Наша Беларусь», «Роднае слова»;
А. Клышка.	«Францыск Скарына, альбо Як да нас прыйшла кніга» («Зала сарака», «У слаўным горадзе Полацку»);
Я. Колас.	«Родныя вобразы»;
Я. Купала.	«Сын і маці»;
Легенда «Адкуль пайшлі беларусы»;
У. Мазго.	«Беларуска»;
Паданне «Добры Жыцень»;
Паданне пра Жыцень;
М. Пазнякоў.	«У родным краі», «Родныя назвы»;
А. Пісьмянкоў.	«Цымбалы»;
Я. Сіпакоў.	«Першы астраном»;
М. Танк.	«Лемантар», «Хлеб»;
У. Ягоўдзік.	«Слуцкія паясы»; «Славутыя людзі Зямлі нашай роднай. Крыж-святыня».



4. Добры чалавек і жывёлу шкадуе

Для чытання і вывучэння ў класе
Э. Агняцвет.	«Чаму ў трывозе Дзед Мароз?»;
Н. Галіноўская.	«Сябры прыроды»;
А. Дзеружынскі.	«Добрае сэрца»;
Я. Колас.	«Ластаўкі»;
А. Якімовіч.	«Ножык»;
Народныя загадкі пра жывёл.

Для пазакласнага чытання
Э. Агняцвет.	«Рэчка, рэчанька»;
Л. Арабей.	«Мікіткаў сон»;
А. Асіпенка.	«Прыгожая лісіца»;
З. Бядуля.	«Скарб»;
А. Васілевіч.	«Пажар», «Калінавая рукавічка»;
Г. Васілеўская.	«Як кот грыбы збіраў»;
А. Вольскі.	«Свой заяц у лесе»;
В. Вольскі.	«Лёс Дункана» («Хто такі Дункан?», «Сіротка», «Гульні на двары», «Сутычка з грозным веліканам»), «Чомга» («У лясніцтве», «На лясным возеры», «Дзіўная птушка»);
М. Даніленка.	«Журка»;
А. Дзеружынскі.	«Азбука птушак»;
У. Дубоўка.	«Шануйце ўсё жывое»;
М. Дукса.	«Сябры»;
К. Жук.	«Зямныя лекары»;
В. Жуковіч.	«Слухай родную прыроду»;
Я. Колас.	«Савось-распуснік»;
Легенда «Адкуль зязюля ўзялася»;
Легенда «Адкуль узяўся мядзведзь»;
У. Ліпскі.	«Дабрадзей для ўсіх дзяцей» («Юні-Юні клапоціцца пра здароўе»), «Чырвоная кніга»;
У. Мазго.	«Лайдак і Шпак»;
Г. Марчук.	«Добрае сэрца», «Як Агапка мальвы ўратавала»;
Т. Мушынская.	«Мая рабіна»;
Р. Няхай.	«Белая бярозка»;
М. Пазнякоў.	«Бярозка»;
А. Пальчэўскі.	«Верабейчык», «Крыўда», «Экзамен»;
Я. Пархута.	«I заяц стаў зайцам...», «Лесавічок» (Казка пятая. «Шалястунчыкі». Казка сёмая. «Пацерка». Казка адзінаццатая. «Сараканожка». Казка трынаццатая. «Ластаўчыны дзеткі»);
Г. Пашкоў.	«Добрым будзь!»;
З. Прыгодзіч.	«Выратаванне ластаўкі»;
Г. Пшонік.	«Каштанчык»;
А. Пысін.	«Пісьмо птушак»;
П. Рунец.	«Ліпка»;
І. Хадановіч.	«Хто жыве на дне ракі?»;
В. Хомчанка.	«Дзядоўнік»;
В. Шырко.	«Дзіўны кот»;
М. Янчанка.	«Яблычак».



5. Зімовы дзянёк, што камароў насок

Для чытання і вывучэння ў класе
Н. Гілевіч.	«Снежны дзед»;
В. Жуковіч.	«Цудоўныя святы»;
Я. Колас.	«Зіма» (Надышлі марозы…);
М. Маляўка.	«Белыя ключы»;
В. Хомчанка.	«Елка з белымі кветкамі»;
Калядныя песні;
Народныя прыкметы пра зіму.

Для пазакласнага чытання
Г. Аўласенка.	«Хто як зімуе»;
А. Вольскі.	«Калядкі»;
В. Дайліда.	«Добрая фея»;
М. Даніленка.	«Ключы бабулі Зімы», «Зімовая азбука»;
В. Жуковіч.	«Старажытны звычай», «Зіма», «Першы снег», «Калі прыходзіць Дзед Мароз?»;
Я. Журба.	«Дзед Мароз»;
Р. Ігнаценка.	«Ягады пад снегам»;
К. Каліна.	«Люты», «Зімовы дуб»;
У. Карызна.	«Гуканне Дзеда Мароза», «Навагодняя песенька»;
Я. Колас.	«Дзед-госць», «Зіма», «Першы снег»;
К. Крапіва.	«З Новым годам»;
П. Макаль.	«Бялее снег пушысты»;
У. Мацвеенка.	«Ёлка-вясёлка»;
Масленічныя песні;
А. Русак.	«Сінічка»;
А. Ставер.	«Зіма»;
М. Хведаровіч.	«Зіма» (Ля хат высокія сумёты...);
М. Чарняўскі.	«Ёлка», «Ліса-калядоўшчыца».


6. Як ты да людзей, так і людзі да цябе

Для чытання і вывучэння ў класе
Э. Агняцвет.	«Вельмі “ветлівы” Мікіта»;
Л. Арабей.	«Добрая фея»;
У. Караткевіч.	«Жабкі і чарапаха»;
Н. Мацяш.	«Залатое сэрца»;
П. Прануза.	«Сёння ў Толі выхадны»;
М. Янчанка.	«А таму!»;
Прыказкі пра адносіны да людзей.

Для пазакласнага чытання
Э. Агняцвет.	«Ледзянцы»;
Г. Аўласенка.	«Як мухаморы вайну пачыналі»;
А. Бачыла.	«Колькі кот набіў пасуды»;
Беларуская народная казка «Людзей слухай, а свой розум май»;
Я. Бяганская.	«Аленчыны канькі»;
Г. Васілеўская.	«Усмешка»;
А. Дудараў.	«Пухнацік»;
Е. Лось.	«Казка пра Ласку»;
У. Мазго.	«Света з інтэрнэта»;
П. Макаль.	«Пакліч у госці сонца»;
А. Масла.	«Зорачка»;
І. Муравейка.	«Шкадлівы камень», «Яблыкі для сястрычкі»;
А. Пальчэўскі.	«Добрае слова»;
Т. Сівец.	«Вандроўка на Паўночны полюс»;
Д. Слаўковіч.	«Віншаванне», «Селядцы на градзе»;
М. Янчанка.	«Адведалі».



7. Добрае дзіця бацькоў думкі згадвае

Для чытання і вывучэння ў класе
Г. Аўласенка.	«Чыя мама лепшая?»;
Беларуская народная казка «Зайздросны дзядзька»;
Беларуская народная казка «Недалікатны сын»;
А. Вольскі.	«Хачу служыць»;
І. Муравейка.	«Лыжкай па лбе»;
І. Шамякін.	«Пастух»;
Калыханкі, забаўлянкі, пацешкі, прыказкі пра ўзаемаадносіны ў сям’і.

Для пазакласнага чытання
Э. Агняцвет.	«Будзь верным, добрым сынам!»;
Л. Арабей.	«Мама»;
Беларуская народная казка «Стралец і рыбак»;
Беларуская народная казка «Каток — залаты лабок»;
Т. Бунта.	«Далонькі з пушынкамі»;
А. Васілевіч.	«Мая гаспадарка», «Вернісаж»;
П. Васючэнка.	«Жаласлівая прынцэса»;
А. Гарун.	«Матчыны словы» другая назва — «Добрыя дзеці»;
М. Даніленка.	«Самыя дарагія падарункі»;
У. Дубоўка.	«Пра дзеда і ўнука»;
М. Дукса.	«Татава машына»;
В. Жуковіч.	«Дзіўны горад»;
В. Зуёнак.	«Смачны сон»;
У. Ліпскі.	«Прыгоды Нуліка» («Хто такі Нулік», «Міколка-ратавальнік», «Першыя крокі»);
Я. Маўр.	«Шчасце»;
Народныя забаўлянкі і лічылкі;
Л. Рублеўская.	«Прыгоды мышкі Пік-Пік» («Як тата стаў супермэнам», «Мышка Пік-Пік робіць сабе макіяж»);
В. Ткачоў.	«Дарога»;
І. Шамякін.	«Хітруння».


8. Вясенні дзень год корміць

Для чытання і вывучэння ў класе
М. Багдановіч.	«Перад паводкай»;
У. Карызна.	«Лісце прыляцела»;
Я. Колас.	«Вясна» (1 частка);
М. Мятліцкі.	«Пытанні»;
А. Русак.	«Мама»;
Фальклорныя творы: вясновыя песні.

Для пазакласнага чытання
А. Бачыла.	«Мама»;
А. Бялевіч.	«Вясёлка над полем»;
З. Верас.	«Сонейка грэе»;
В. Вітка.	«Вялікдзень»;
А. Вольскі.	«Упарты снег»;
Я. Галубовіч.	«Не пакінулі ў бядзе», «Салодкі кляновік», «Вясна»;
М. Даніленка.	«Голас вясны»;
В. Жуковіч.	«Гуканне вясны»;
К. Каліна.	«Песня вясны»;
А. Клышка.	«Сыход зімы»;
Я. Колас.	«Першы гром», «Краска»;
Я. Купала.	«Вясна»;
М. Маляўка.	«Вішнёвае воблачка»;
І. Муравейка.	«Страшны звер»;
П. Прануза.	«Ручаёк»;
Ю. Свірка.	«Свята»;
М. Танк.	«Галінка і вярбінка верабей», «Ірынка», «Садзіце лясы!»;
М. Хведаровіч.	«Ластаўкі», «Пралескі», «Красавік»;
К. Цвірка.	«Коцікі»;
Цётка.	«Гутаркі аб птушках»;
У. Ягоўдзік.	«Вялікая сініца і яе сястрыца сястрыцы», «Два браты — вераб’і».



9. Хто хоча шчасліва жыць, той працу павінен любіць

Для чытання і вывучэння ў класе
Э. Агняцвет.	«Буду настаўнікам»;
Беларуская народная казка «Лёгкі хлеб»;
М. Даніленка.	«Маленькі фермер»;
У. Ліпскі.	«Медсястра»;
З. Марозаў.	«Тата ў Ромы — аграном»;
І. Муравейка.	«Паўлік-будаўнік»;
Прыказкі пра адносіны да працы.

Для пазакласнага чытання
Э. Агняцвет.	«Саўка за сталом»;
А. Астрэйка.	«Размова аб прафесіях»;
Я. Бяганская.	«Сланечнікі»;
В. Вітка.	«Хто што робіць»;
А. Вольскі.	«Ад А да Я прафесія мая», «Сталяры»;
В. Гардзей.	«Мой тата — трактарыст»;
С. Грахоўскі.	«Касманаўты»;
Х. Гурыновіч.	«Маленькая даярка»;
С. Дзяргай.	«Зерне»;
В. Жуковіч.	«Выбіраю прафесію»;
Х. Жычка.	«Рэгуліроўшчык»;
К. Камейша.	«Ганчары»;
К. Кірэенка.	«Вучуся ў таты»;
Я. Купала.	«Сыны»;
У. Ліпскі.	«Умею — не ўмею», «Пра хлопчыка “Ай”»;
М. Маляўка	«Як дом будавалі»;
М. Пазнякоў.	«Побач з татам»;
П. Пруднікаў.	«Будаўнік»;
Д. Слаўковіч.	«Калі растуць агуркі»;
Я. Хвалей.	«Урок працы»;
М. Чарняўскі.	«Змайстравалі сані»;
С. Шушкевіч.	«Казка-быль пра рэпку».


10. Мірна жыць — шчаслівым быць

Для чытання і вывучэння ў класе
М. Даніленка.	«Ордэн»;
А. Махнач.	«Юныя абаронцы»;
І. Муравейка.	«На вайне і не такое бывае» («Подзвіг ката Марціна»);
М. Пазнякоў.	«Помнік герою»;
Б. Сачанка.	«Хлеб»;

Для пазакласнага чытання
Э. Агняцвет.	«Мой горад Мінск у час ваенны»;
М. Гіль.	«Партызанскі фотаздымак»;
Л. Дайнека.	«Прынясіце кветкі салдатам»;
А. Дзеружынскі.	«Крынічка партызанская»;
А. Дудараў.	«Буслы»;
В. Жуковіч.	«Бусел над Хатынню»;
М. Маляўка.	«Дзякуй за мір, перамога!»;
І. Муравейка.	«На вайне і не такое бывае» («Адважны»);
І. Стадольнік.	«Боты».


11. Хто спортам займаецца, той сілы набіраецца

Для чытання і вывучэння ў класе
М. Маляўка.	«Будзем біць рэкорды», «Велагонка»;
Н. Гілевіч.	«Сябры ў паходзе»;
В. Шымук.	«Канікулы».